Vladi Republike Srpske ni prije pandemije nije polazilo za rukom saniranje dugova u zdravstvu. Ukupna dugovanja prešla su milijardu maraka. Trezorskim poslovanjem Vlada je nastojala stabilizovati tekuću isplatu bruto plata, a onda se pojavio koronavirus.
Neizmirene tekuće obaveze s krajem jula iznose 207 miliona KM, dok su po osnovu reprograma iznosile 105,2 miliona maraka. Zdravstvene ustanove u vrhu su listi dužnika gotovo svih područnih jedinica Poreske uprave.
Samo deset najvećih dužnika upisuju dug od gotovo 246 miliona maraka. U odnosu na kraj februara ove ustanove uvećale su dug za 7,4 miliona maraka. Prednjači UKC RS.
“Mi nemamo duga ni prema dobavljačima, ni struje, ni vode, ni sudskih presuda. Jedini naši dugovi su prema PU koji su nastali prije dolaska ove uprave na čelo KC prije 3,5 godine. Od tada se redovno izvršavaju doprinosi i ne dugujemo ni jednu marku”, kaže direktor UKC-a RS Vlado Đajić.
Prema podacima Poreske uprave, međutim, Univerzitetski klinički centar uvećao je dug prema PU u periodu februar-jul za milion 820 hiljada KM. Premijer uvjerava da dugovi ne utiču na rad zdravstvenih ustanova.
“RS je imala koncept da je svjesno neka od tih obaveza išla u neka dugovanja, a vi mi recite, koja to evropska ekonomija i evropska zemlja, koje su za nas velesile u ekonomskom smislu, ima da svim građanima bez obzira na radnopravni status pruži besplatno liječenje”, ističe premijer RS Radovan Višković.
U opoziciji kažu da ne vide jasan plan za saniranje dugova i imaju svoju računicu o njihovom iznosu.
“Dugovi za gradnju su još posebno oko 600 miliona KM. Ne ulaze u sastav spominjane 1,1 milijarde koja ja mislim da je sada već prešla milijardu i 400 miliona KM”, kaže bivši ministar zdravlja i socijalne zaštite Slobodan Stanić.
U vrijeme opšte podrške zdravstvenim radnicima porazan je podatak da za njih 1.510 koji treba da ostvare pravo na penziju u narednih pet godina, za povezivanje staža nije uplaćeno više od 31 milion KM. Kako saznajemo, dugovi se otplaćuju pojedinačno po sticanju uslova za penzionisanje. Pitanje koje ih muči, dokle će moći tako?
“Generalno ništa nije urađeno po tom pitanju. Postojala je dobra volja i namjera koliko ja znam da se to od Svjetske banke uzmu pare i da se generalno uplati svima zaostali doprinosi. To su preko deset i više doprinosa u zdravstvenim ustanovama i mislim da u zadnje vrijeme čak je i pogoršanje vezano za to, s obzirom na novonastalu situaciju i sve ostalo”, naglašava Miodrag Femić iz Strukovnog sindikata doktora medicine RS.
Rješavanje problema dugova, kažu u sindikatu doktora, nije pokrenuto prije nekoliko godina nakon tužbe protiv 36 direktora zdravstvenih ustanova. Vrijeme pandemije samo je unijelo dodatnu nesigurnost među zaposlene.
