Dvije najteže epidemije kuge u historiji koje su poharale Evropu - Justinijanska kuga iz 6. vijeka koja je zapečatila sudbinu Rimskog carstva, i Crna smrt iz 14. vijeka - bile su izazvane različitim i nezavisno nastalim sojevima bakterije Yersinia pestis, čiji je prirodni domaćin crni pacov.
Ovo nedavno otkriće, načinjeno analizom DNK bakterija iz zuba žrtava, navodi na zaključak da bi ipak mogao nastati i treći smrtonosni soj kuge, poguban za savremeno čovječanstvo.
Dok je soj bakterija odgovornih za Justinijansku kugu u međuvremenu izumro, onaj koji je izazvao Crnu smrt po svoj prilici je ponovo “procvjetao” nekoliko vijekova kasnije, prenosi Blic.rs.
Tada je 1855. godine izbila tzv. Treća pandemija kuge, koja je u decenijama druge polovine 19. veka usmrtila oko 12 miliona ljudi u Indiji, Kini, dijelom u Rusiji oko Kaspijskog mora, ali se nije prenijela do centralne Evrope.
Naučni autori studije o ovoj temi upozoravaju da otkriće ukazuje da nije nemoguće da iz postojećeg rezervoara bakterija Yersinia, koji živi u sadašnjoj populaciji glodara, u nekom trenutku mutacijom nastane i treći pandemijski soj.
“Ključno je da ova bakterija može ponovo da se javi u nekom novom obliku i i da napadne ljude, izazivajući oboljenje sa ogromnom smrtnošću. To se u prošlosti već tri puta desilo, tako da moramo biti na oprezu i za budućnost”, tvrdi Hendrik Poinar, direktor Centra za istraživanje stare DNK pri Mekmaster univerzitetu u kanadskom gradu Hamiltonu.
Justinijanska kuga, nazvana po rimskom imperatoru koji je od nje umro, najvjerovatnije je započela u Aziji, ali u središte pažnje je dospjela kada je zahvatila Carigrad gdje je car Justinijan carovao. Bolest je pobila najmanje 50 miliona ljudi, što je bilo oko polovine tadašnjeg ukupnog svjetskog stanovništva, i u principu se smatra prvom dokumentovanom epidemijom bubonske kuge.
DNK analiza potpunog genoma bakterije Yersinia, uzete iz dva skeleta žrtava kuge u Bavarskoj, pokazala je, međutim, da je ovaj izazivač pandemije u narednim stoljećima potpuno izumro, ne ostavivši potomke.
Naučnici smatraju da je to otkriće istovremeno “fascinantno i uznemirujuće”, jer suočava sa činjenicom da sojevi smrtonosnih bakterija periodično nastaju, šire se i izumiru, što znači da bi čitava priča mogla i da se ponovi.
Izbijanju obiju velikih epidemija kuge u Evropi prethodili su dugi periodi vlažnog i toplog vremena, koji su pogodovali eksploziji populacije pacova, a naučnici pretpostavljaju da je epidemija zamrla kada su ljudi konačno razvili imunitet prema bakteriji, ili pak kada je klima postala manje povoljna za bolest.
Utjehe radi, danas raspolažemo moćnim i raznovrsnim antibioticima, koji djeluju i na bakteriju Yersinia pestis, tako da eventualna nova epidemija bolesti po svoj prilici ne bi ni iz daleka mogla da poprimi razmjere nalik pređašnjim.
avaz