Geolozi su na pragu revolucionarnog otkrića - potvrdili su postojanje izgubljenog kontinenta dok su rekonstruirali evoluciju mediteranske regije i njene kompleksne geologije, koja se sastoji od planinskih lanaca do brazdi i mora od Španije do Irana.
Kontinent koji su pronašli nazvali su Velika Adria, a velike su šanse da ste bili na njemu, da da to niste ni slutili, piše CNN.
Skidali sloj po sloj
- Zaboravite Atlantidu. Bez da su imali pojma na stotine hiljada turista svakog je ljeta bilo iznad izgubljenog kontinenta - kaže Dove van Hinsbergen (Douwe), profesor globalne tektonike i paleogeografije sa Univerziteta Utreht.
Skriveni kontinent je otprilike veličine Grenlanda te se kao kopnena masa odlomio od Sjeverne Afrike, a zakopan je ispod Južne Evrope prije otprilike 140 miliona godina, prenosi Dnevni avaz.
- Većina planinskih masiva potječe s jednog kontinenta koji se odvojio od Sjeverne Afrike prije više od 200 miliona godina, a jedini preostali dio ovog skrivenog kontinenta je geografska pruga koja se proteže od Torina preko Jadranskog mora do juga Italije - objašnjava Hinsbergen.
Naučnici su uz pomoć računarskih programa rekonstruirali tektoniku ploča te su skidali sloj po sloj naslaga kako bi došli do vremena u kojem su kontinenti izgledali drugačije. Otkrili su kako je Velika Adria postala samostalni kontinent prije nekih 240 miliona godina u vrijeme Trijasa.
Zahvaljujući pomacima tektonskih ploča, kontinent se doslovno povukao u dubinu Zemlje, tačnije u područje gdje naš planet silovito gura jednu ploču kore preko druge. Većina Velikog Jadrana uništena je u Zemljinom vrućem omotaču, ali dio koji je preostao može se vidjeti i danas.
- Deformirani ostaci gornjeg dijela izgubljenog kontinenta još se mogu vidjeti u nekim planinskim područjima. Ostatak kontinentalne ploče, debljine oko 100 km, uvukao se u Zemljin plašt ispod južne Evrope - kaže Hinsbergen.
Geološki nered
U slučaju Velike Adrie većina kontinenta je ispod mora, prekrivena plitkim vodama, koraljnim grebenima i sedimentom. Njene sedimentne stijene danas čine planinske lance Apenina, dijelova Alpa, Hrvatske, Grčke i Turske.
- Prvih nekoliko kilometara izgubljenog kontinenta i dalje se može vidjeti u planinskim predjelima južne Evrope. Ostatak dijela kontinentalne ploče, debljine oko 100 km, uronio je ispod južne Evrope u Zemljin plašt, gdje ga još možemo pratiti seizmičkim valovima do dubine od 1.500 km - kaže Van Hinsbergen.
Mediteranska regija jednostavno je geološki nered. Sve je zakrivljeno, razlomljeno i razbacano, objasnio je van Hinsbergen za časopis "Science".