Edin Džeko, najbolji bh. fudbaler, slavi 38. rođendan

.
Danas je nedjelja, 17. mart/ožujak 2024. godine, do kraja godine preostalo je još 289 dana

Na današnji dan 1986. godine, u Sarajevu je rođen Edin Džeko, najbolji bosanskohercegovački fudbaler, kojem su bh. navijači dali nadimak Dijamant. Karijeru je počeo u fudbalskom klubu Željezničar, te sa 17 godina ubilježio prvi nastup za seniorsku ekipu (pod vodstvom Amara Osima), u tadašnjem Kupu Uefa (Liga Evrope) protiv škotskog Heartsa. Za Željezničar je odigrao 40 utakmica i postigao pet golova.

 

Godine 2005., sa 18 godina odlazi u Teplice (Češka), gdje pokazuje svoj talent i u 43 meča postiže 17 golova. Krajem sezone 2006/2007. proglašen je najboljim stranim igračem u Češkoj.

Njegove odlične igre zapazio je njemački stručnjak Feliks Magat (Felix Magath). U transferu vrijednom četiri miliona eura Džeko je stigao u Vfl Volfsburg, gdje je u tandemu sa Zvjezdanom Misimovićem u drugoj sezoni osvojio Bundesligu. U Volfsburgu je u 111 mečeva postigao nevjerovatnih 66 golova i tako ostao upisan u historiju Volfsburga kao najbolji strijelac. U sezoni 2009/2010. naš Dijamant je osvojio laskavu titulu najboljeg strijelca Bundeslige s 22 postignuta gola.

Jedan od najskupljih igrača u historiji Balkana

Godine 2011., postaje član engleskog Mančester sitija, a u redove ovog bogatog tima doveden je transferom vrijednim 27,5 miliona funti. Tako je Edin Džeko postao jedan od najskupljih igrača u historiji Balkana. Već u prvoj sezoni osvaja FA kup, najstarije takmičenje na Otoku, da bi u narednoj sezoni osvojio i englesku Premier ligu.

 

Nakon četiri sezone provedene u engleskom klubu, 2015. godine potpisuje ugovor s italijanskom Romom. U ljeto 2021. potpisuje za Inter, a dvije godine kasnije prelazi u turski klub Fenerbahče.

 

Za A reprezentaciju BiH Džeko je debitovao 2. juna 2007. godine, protiv reprezentacije Turske, kada je postigao i svoj prvi gol (3:2). Do danas je zabilježio 137 nastupa i postigao 65 golova za reprezentaciju Bosne i Hercegovine.

Umro rimski filozof i car Marko Aurelije Antonije

180. - Umro rimski filozof i car Marko Aurelije Antonije, koji je tokom vladavine od 161. suzbio germansku invaziju na Rimsko carstvo. Njegove bilješke na grčkom jeziku u vidu aforizama, vođene na brojnim ratnim pohodima u Evropi i Aziji, filozofska introspekcija i razmišljanja o etici, objavljeni posmrtno u 12 knjiga naslova "Samom sebi", vijekovima su bile jedno od najčitanijih štiva.

1406. - Preminuo Ibn Haldun, arapski historičar i filozof, utemeljitelj sociološke nauke. U remek-djelu „Uvod“ (Muqaddima) u Knjigu pouka (Kitab al-‘ibar), obradio je historiju Arapa i susjednih naroda, Berbera i muslimanskih dinastija u sjevernoj Africi, te iznio svoju koncepciju historijskog razvoja. Bit društvenog života Ibn Haldun je vidio u zajedničkom naporu članova društva da osiguraju sredstva za život. Mnogi historičari su saglasni da je on najveći filozof historije islamskog kulturnog kruga, a njegova ciklička koncepcija razvoja društva jedna od temeljnih općih shema historije.

1834. - Rođen njemački inžinjer Gotlib Vilhelm Dajmler (Gottlieb Wilhelm Daimler), koji je 1883. konstruisao prvi automobilski benzinski motor. Taj motor je omogućavao brzinu vozila od 18 kilometara na sat. Osnovao je 1890. kompaniju "Deimler Motoren-Gesellschaft ", koja se 1926., 26 godina nakon njegove smrti, ujedinila s fabrikom Karla Benca (Benz) u kompaniju "Daimler-Benz", proizvođača prestižnih automobila Mercedes.

1846. - Umro njemački astronom i matematičar Fridrih Vilhelm Besel (Friedrich Wilhelm Bessel), osnivač i prvi direktor Kenigsberške opservatorije, koji je izračunao putanju Halejeve komete i prvi utvrdio promjenljivost kretanja Sirijusa i Prokijusa te zaključio da je riječ o zvijezdama dvojnicama. Na osnovu geodetskih proračuna izveo je nove podatke o obliku i dimenzijama Zemlje. Usavršio je i neke matematičke metode u astronomiji.

1853. - Preminuo Johan Kristijan Andreas Dopler (Johann Christian Andreas Doppler), austrijski matematičar i fizičar, profesor fizike u Šemnicu i Beču. Godine 1842., objavio je raspravu „O obojenoj svjetlosti dvostrukih zvijezda“ (Über das farbige Licht der Doppelsterne), u kojoj je obradio pojavu koja nosi njegovo ime (Doplerov efekt).

Preminuo Antun Gustav Matoš

1914. - Preminuo Antun Gustav Matoš, pjesnik, novelist, feljtonist, esejist, putopisac i književni kritičar. Svoja emocionalna stanja izražavao je u poetskim pejzažima pjesama "Jesenje veče" i "Noturno". Prvu pripovijetku “Moć savjesti” objavio je 1892. u “Viencu”. Njegovao je bohemski životni stil, preživljavajući kao profesionalni pisac i novinar, neprestano u oskudici. Za života su mu izišle još tri knjige: “Umorne price” (1909), “Naši ljudi i krajevi” (1910) i “Pečalba” (1913). Veliki broj Matoševih neobjavljenih tekstova prikupljen je tek za sabrana djela koja su objavljena skoro 30 godina nakon njegove smrti.

1938. - Rođen ruski baletski igrač Rudolf Hametovič Nurejev, jedna od najvećih zvijezda svjetske baletske scene 20. vijeka. Na Zapad je emigrirao poslije gostovanja u Parizu u junu 1961. Upamćen je po nezaboravnim glavnim ulogama u mnogim baletima, uključujući "Labudovo jezero", "Žizelu" i "Petrušku".

1951. - Kurt Fogel Rasel (Vogel Russell), američki glumac i holivudska zvijezda, rođen je na današnji dan. U mladosti je glumio u nizu filmova „Walta Disneyja“, a tokom 1980-ih i 1990-ih istakao se ulogama akcijskih junaka u filmovima „Bijeg iz New Yorka“ i „Tango i Cash“.

1956. - Umrla Irena Kiri (Irene Curie), francuska nuklearna fizičarka i hemičarka, kćerka nobelovaca Pjera i Marije Kiri (Pierre i Maria), koja je sa suprugom Žanom Frederikom Žoliom (Jean Frédéric Joliot) 1935. podijelila Nobelovu nagradu za hemiju. Prvi su stvorili vještačke radioaktivne supstance: nuklide fosfora, azota, silicija. Eksperimentalno su dokazali da se svjetlost može preobratiti u čestice.

1969. - Rođen Aleksandar Mekvin (Alexander McQueen), britanski modni kreator. Osnovao je vlastiti modni brend „Alexander McQueen“, 1992., te bio glavni dizajner u „Givenchyju“ od 1996. do 2001. godine.

2015. - U manastiru trinitaraca Svetog Ildefonsa, u centru Madrida, identifikovani posmrtni ostaci čuvenog španskog pisca Miguela Servantesa (Cervantes), koji je preminuo aprila 1616. godine. Servantesov "Don Kihot" jedno je od najznačajnijih svjetskih književnih djela i smatra se pretečom modernog romana.