Gradska džamija Cazin i Stari grad - istinski dragulj arhitekture

asd
Istinski dragulj naše arhitekture sigurno je i Gradska džamija Cazin. Jedan od simbola Cazina, neizostavan dio svake priče o našem gradu.

Natpis je to na munari cazinske Gradske džamije, na čijem mjestu je, u bedemima grada, džamija sagrađena davne 1576. godine.

Godine 1879. godine srušena je i na njenom mjestu je sagrađena kamena džamija. Kreševljaković navodi da je u džamiji tada klanjalo oko 2 000 ljudi, pa je jedno vrijeme bila i među najvećima u BiH.

Godine 1924. umjesto drvene sagrađena je kamena munara. Podaci Komisije za očuvanje nacionalnih spomenika BiH govore da šesnaestostrana munara nije malterisana, niti su dekoracije na njoj bojene. Početak i kraj tijela munare su naglašeni jednostavnim vijencem. Dio ispod šerefe je dekoriran frizom slijepih arkada. Ograda šerefe je izvedena bez profilacija.

Stari grad Cazin sa džamijom leži na nižem čunjastom uzvišenju (376 m nadmorske visine). U podnožju uzvišenja, teče Čajin potok koji izvire u neposrednoj blizini. Džamija je smještena na najvišem platou utvrde i sa takvog položaja dominira cijelom okolinom.

Tvrđava u Cazinu potječe iz srednjeg vijeka. U historijskim izvorima, Cazin se češće spominje od 1522. godine, kada su Osmanlije osvojile Knin. Tada je Cazin postao sjedište kninskih biskupa. U njemu su kninski biskupi najviše boravili sljedećih pedesetak godina i u tom vremenu se Cazin spominje kao grad i varoš.

U julu 1576. godine, pod komandom Ferhad-paše Sokolovića, Osmanlije su konačno zauzele Cazin i Bužim. Već 1577. godine u gradu je bila osmanlijska posada od 50 konjanika i 150 pješaka. Sljedeće godine je Ferhad-paša bez borbe predao Cazin generalu Ivanu Ferenbergu, ali ga je iste godine opet, i to definitivno, opet zauzeo. Osmanlije su 1584. godine radile na još jačem utvrđivanju cazinskog grada pa je postao jedan od najutvrđenijih gradova na granici između dva carstava.

Karlovačkim mirom 1699. godine Cazin je izgubio stratešku važnost. Osnivanjem Bihaćkog sandžaka, u kojem je uvijek prevladavala krajiško–kapetanijska uprava, osnovan je i Bihaćki kadiluk. Tokom 17. stoljeća njemu su pripojeni svi gradovi u Pounju. Tvrđava je napuštena 1851. godine. Iste godine u Cazinu je podignuta buna protiv Omer-paše Latasa. U znak pobune tada je sa cazinskog grada opalio posljednji top.

Stari grad Cazin nastao je u periodu srednjeg vijeka, na užem gradskom području Cazina, Bosna i Hercegovina. Najprije je na platou podignuta srednjevjekovna tvrđava sa četiri kule. Na strmom terenu, oko cijele tvrđave u osmanlijskom periodu podignuti su novi bedemi, pa cijela utvrda ima površinu 5 hektara.

Stari grad Cazin sa džamijom proglašen je za nacionalni spomenik Bosne i Hercegovine.


Hasan Keranović, Cazin

Image
gre